Déardaoin 30 Deireadh Fómhair 2008

Léirmheas Idirlín # 1

Daltaí.com

daltaí dul le tamall fada anois, chuir mé féin spéis ann ar feadh tamaillín de bhrí gur shíl mé go raibh daoine as tíorthaí eile ag foghlaim na Gaeilge agus gur chóir go mbeadh cainteoirí fileata na Gaeilge sásta cuidiú leo.

Tá acmhainní deasa ann ar daltaí go cinnte ba mhaith liom an foram a phlé. Le tamall anuas, creidim gur thit an tón as. Tá sé lofa le díomuachas. Is áisteach go leor é ach silím go bhfoghlaimíonn cuid mhór lucht foghlaim galar na nGael, i.e an éadochas sula bhfoghlaimíonn siad an Ghaeilg.

Tá cuid mhór den phlé ag dul ar aghaidh i mBéarla agus níl sé ag cuidiú leis an Ghaeilg ar chór ar bith dar liom. Cinnte tá rudaí le foghlaim ann don fhoghlaimeoir ach is contúirteach an rud é beagan eolas go háirithe má tá an duine ar leis an t-eolas sin sotalach. Tá daoine saor chun a rogha rud a rá ar líne ar ndóigh.

Má tá díomuach ag teagasc na Gaeilge i rang in Éirinn mar shampla thig le daoine dul agus dúshlán a thabhairt dó / di agus dul a labhairt leis na daltaí ann chun an taobh dearfach a thabhairt chomh maith. Is féidir linn sin a dhéanamh ar líne ach silím gur thréig lucht an bhua daltai.com tamall ó shin.

Is suimiúil áfach go bhfuil cuid mhór foghlaimeoirí in íseal brí cé go bhfuil lucht líofa na Gaeilge ar mhuin na muice i láthair na huaire.

Dé Céadaoin 29 Deireadh Fómhair 2008

Aire!

Bígí cinnte go bhfaighidh sibh Lá Nua inniu, tá forlíonadh ann ar chanúint Ghaeilge Bhaile Átha Cliath.

Tá ard-mheas agamsa don iriseoir Colm Ó Broin as saothar mar seo a chur ar fáil, tá súil agam go mbeidh sé roimh shúile lucht an Bhéarla chomh maith amach anseo.

Tá súil agam nach mbeidh sé i bhfad sula mbeidh post úr aige agus ag a chomrádaithe Lá Nua.

Déanfaidh mé níos mó ar seo ar ball.

Dé Máirt 28 Deireadh Fómhair 2008

Nuacht

Eoghan Ó Néill ag blagáil fá chás Chaomhín Mhic Giolla Chatháin agus iarracht s’aige chun deireadh a chur leis An tAcht Teanga 1737. Bhí comhrá iontach úsáideach faoi ar Talkback ar BBC Raidió Uladh chomh maith.

Is péindlí é An tAcht Teanga 1737 agus ba choir deireadh a chur leis go láithreach, déanann sé saoránaigh den triú ghrád as lucht na Gaeilge.

Ní bagairt do dhuine ar bith an cheart chun Gaeilg a labhairt sa chúirt sna Sé Chontae, ní dócha go mbeadh mórán Gaeil ag iarraidh a úsáíd cibé ar bith, dream sibhialta sinne ar ndóigh.

Is leithcheal díreach inár gcoinne é nach féidir le dhá Ghaeil conradh príobháideach a dhéanamh eadarthu féin as Gaeilge ó thuaidh.

péindlí : penal law
leithcheal : discrimination

Nuacht

Tá an Péindlí Deireanach faoi ionsaí ag Gael ar maidin!

Tuilleamh fán scéal seo ar ball.

Dé Luain 27 Deireadh Fómhair 2008

Scéal Dearfach


Tá nós* i gCló

Théis drochscéal Lá Nua agus eile tá Gaeilgeoirí ar bís de bhrí go bhfuil an sár-iris nós* anois i gcló, beidh sé ar fáil sna siopaí leabhair Gaeilge agus beidh seastán acu thíos ag an Oireachtas i gCorcaigh.

Seo ráiteas a fuaireas bho fhoireann nós*.

Tá áthas ar fhoireann nós* a chur in iúl duit go bhfuil Eagrán 5 - ár gcéad eagrán clóite - réidh agus go mbeidh sé ar fáil gan mhoill.Is bailiúchán speisialta é de chuid d'ábhar nós* a foilsíodh go dtí seo, bronntanas beag chun taispeáint dár léitheoirí cad a bheas i gceist nuair a chuirfear tús leis an gcló míosúil sa bhliain úr.Beidh Eagrán 5 ar díol le linn Oireachtas na Samhna i gCorcaigh agus in ionaid éagsúla ar fud na tíre go luath ina dhiaidh sin.Is é an bealach is fearr ar ndóigh chun teacht ar an leagan clóite ná síntiús bliana a ghlacadh amach. Muna bhfuil sé seo déanta agat cheana, tabhair cuairt ar www.nosmag.com le haghaidh tuilleadh eolais agus cinntigh do chóip de nós* inniu!

Beir bua,

Foireann nós*

Dé Domhnaigh 26 Deireadh Fómhair 2008

Coláistí Gaeilge

Coláistí Gaeilge i mBaol

Fuaireas an t-eolas seo ó Ghael Linn, ábhar buairimh atá ann, níl na coláistí Gaeilge saor ó locht ach ba dhifriúil ar fad an chineál Gaeilge atá a bhruidhinn san IarGhaeltacht gan iad.

ábhar buairimh : cause for concern
a bhruidhinn : being spoken

* Sna meastacháin airgeadais don Roinn Oideachais & Eolaíochta ó Dheasdo 2009 rinneadh cealú ar na deaontais chaipitíochta do na coláisitísamhraidh Gaeilge/Gaeltachta.

* Cuirfidh an ciorrú seo isteach go mór ar thionscal na gcoláistí. Tálucht eagraithe na gcoláistí ag brath ar thacaíocht an deontaischaipitíochta mar fhoinse ioncaim le cuid de na costais a ghlanadh sa dóighis go mbeidh na cúrsaí á n-ofráil ar phraghas réasúnta do thuismitheoirí. Íocann an Roinn faoi bhun €50 an scoláire le coláistí a bhfuil a gcúrsaíaitheanta ag an roinn do chúrsa trí seachtaine.

* Tá praghas na gcúrsaí socraithe cheanna féin ag coláistí don samradh2009, tá na bróisiúir foilsithe agus iarratais ag teacht isteach. Bhí sé seouilig bunaithe ar an tuiscint go mbeadh an deontas caipitíochta á íoc mar isgnáth. Cuirfidh an ciorrú seo atá beartaithe ag an Rialtas na hÉireanninmharthantacht na gcoláistí i mbaol gan dabht.

* Bhí cruiniú ar an 24 Meán Fómhair ag CONCOS leis an Roinn Oideachais& Eolaíochta ag a raibh oifigigh shinsearacha na Roinne agus cuireadh in iúlnach mbeadh ardú ar bith sa deontas i mbliana ach ní raibh oiread is focalfaoi chealú.

* Ar scála easnamh sna cistí Stáit ó Dheas de €11 billiún tá díobháilmhíréireach ag baint leis an chiorrú ar na coláistí samhraidh a mbeidh‘sábháil’, más féidir sábháil a chur air, de €1.25 milliún. Tá sé soiléir óchaipéisíocht an Rialtais ó Dheas go bhfuil na táillí caipitíochta seopáirtmhaoinithe ag an Chrannchur Náisiúnta. Ó bunaíodh an CrannchurNáisiúnta sa bhliain 1989, tuigeadh go mbeadh cuid den fháltas á chaitheamhar an Ghaeilge. I mbeagán focal ba chóir aigead na Gaeilge ón Chrannchur achaitheamh ar an Ghaeilge agus gan é a bheith mar chiorrú furasta donRialtas.

* Téann isteach is amach ar 25,000 déagóir chun na Gaeltachta achanbhliain ar an oileán seo agus má bhíonn na cúrsaí ródhaor beidh deis caillteag an aos óg cur lena gcumas Gaeilge agus beidh buille mhór tugtha dogheilleagar na Gaeltachta ar fud na tíre.

* Téann suas le 9,000 scoláire ( idir dara agus tríú leibhéal) chun naGaeltachta i gCúige Uladh achan bhliain agus tagann céatadán ard ó na SéChondae. Leis an chiorrú seo agus an ráta íseal steirling i gcoinne an eurobeidh sé deacair go maith ar lucht eagraithe na gcoláistí briseadh cothromagus ar thuismitheoirí táillí níos airde a dhíol dá bpáistí.

* Tá an cinneadh seo an deontas a scor ag teacht salach ar pholasaíGaeilge an Rialtais agus ar pholasaí na Roinne Oideachais agus Eolaíochtaach go háirithe. Sa bhliain 2012 beidh níos mó marcanna ag dul do labhairtna teanga sna scrúduithe stáit agus aithnítear le fada agus go forleathantréimhse sna coláistí samhraidh ar an deis is fearr dá bhfuil ag scoláirícur lena gcuid scileanna cumarsáide agus le cealú an deontais seo beidh séiontach deacair cúrsaí sa Ghaeltacht a reáchtáil go heacnamúil.

* Chuaigh na céadta míle scoláire chun na Gaeltachta ó thosaigh nacolásití samhraidh go luath sa chéad seo chuaigh thart agus tá dualgasorainn anois déanamh cinnte go mbeidh an deis seo ag na glúnta atá leteacht.

* Ba chóir an cinneadh tubaisteach deireadh a chur leis an deontasCaipitíochta do na colásití samhraidh a aisiompú anois sula mbeidh an dochardéanta. http://www.gael-linn.net/

Scéal Eisiach

Ní bheidh aon páipéar Gaeilge ann amach anseo.

Dar le foinse iontaofa, ní bheidh an páipéar nuachtáin seachtainiúil Foinse ag cur isteach ar an deontas úr ó Fhoras na Gaeilge.

De réir cosúlachta, tá an géarchor airgeadais ag cur brú ar mháthair chomhlacht Foinse, Aer Árainn.

Tuigtear áfach go bhfuil an páipéar nuachtáin tuaisceartach, an Irish News ag cur isteach ar an chomórtas fá choinne ‘iris’ seachtainiúil iniata sa pháipéar féin.

Más fíor an scéal seo, is drochscéal amach é nach mbeidh páipéar uile-Éireann Gaeilge againn amach anseo sa Ghaeilge. Tubaiste atá ann.

Beidh Gaeil na hÉireann ag súil go gcuirfidh dream éigin eile isteach ar an deontas seo roimh deireadh na seachtaine seo.

Maith sibh Foras na Gaeilge!

Gan Cead, Gan Ceadúnas‏

Teilifís éigeantach, seo scéal TG4!

Cuid 1, Cuid 2.

Dé Sathairn 25 Deireadh Fómhair 2008

Time

Scéal intinneach san iris Time fán Ghaeilg.

intinneach : suimiúil (interesting)