Coláistí Gaeilge

Coláistí Gaeilge i mBaol

Fuaireas an t-eolas seo ó Ghael Linn, ábhar buairimh atá ann, níl na coláistí Gaeilge saor ó locht ach ba dhifriúil ar fad an chineál Gaeilge atá a bhruidhinn san IarGhaeltacht gan iad.

ábhar buairimh : cause for concern
a bhruidhinn : being spoken

* Sna meastacháin airgeadais don Roinn Oideachais & Eolaíochta ó Dheasdo 2009 rinneadh cealú ar na deaontais chaipitíochta do na coláisitísamhraidh Gaeilge/Gaeltachta.

* Cuirfidh an ciorrú seo isteach go mór ar thionscal na gcoláistí. Tálucht eagraithe na gcoláistí ag brath ar thacaíocht an deontaischaipitíochta mar fhoinse ioncaim le cuid de na costais a ghlanadh sa dóighis go mbeidh na cúrsaí á n-ofráil ar phraghas réasúnta do thuismitheoirí. Íocann an Roinn faoi bhun €50 an scoláire le coláistí a bhfuil a gcúrsaíaitheanta ag an roinn do chúrsa trí seachtaine.

* Tá praghas na gcúrsaí socraithe cheanna féin ag coláistí don samradh2009, tá na bróisiúir foilsithe agus iarratais ag teacht isteach. Bhí sé seouilig bunaithe ar an tuiscint go mbeadh an deontas caipitíochta á íoc mar isgnáth. Cuirfidh an ciorrú seo atá beartaithe ag an Rialtas na hÉireanninmharthantacht na gcoláistí i mbaol gan dabht.

* Bhí cruiniú ar an 24 Meán Fómhair ag CONCOS leis an Roinn Oideachais& Eolaíochta ag a raibh oifigigh shinsearacha na Roinne agus cuireadh in iúlnach mbeadh ardú ar bith sa deontas i mbliana ach ní raibh oiread is focalfaoi chealú.

* Ar scála easnamh sna cistí Stáit ó Dheas de €11 billiún tá díobháilmhíréireach ag baint leis an chiorrú ar na coláistí samhraidh a mbeidh‘sábháil’, más féidir sábháil a chur air, de €1.25 milliún. Tá sé soiléir óchaipéisíocht an Rialtais ó Dheas go bhfuil na táillí caipitíochta seopáirtmhaoinithe ag an Chrannchur Náisiúnta. Ó bunaíodh an CrannchurNáisiúnta sa bhliain 1989, tuigeadh go mbeadh cuid den fháltas á chaitheamhar an Ghaeilge. I mbeagán focal ba chóir aigead na Gaeilge ón Chrannchur achaitheamh ar an Ghaeilge agus gan é a bheith mar chiorrú furasta donRialtas.

* Téann isteach is amach ar 25,000 déagóir chun na Gaeltachta achanbhliain ar an oileán seo agus má bhíonn na cúrsaí ródhaor beidh deis caillteag an aos óg cur lena gcumas Gaeilge agus beidh buille mhór tugtha dogheilleagar na Gaeltachta ar fud na tíre.

* Téann suas le 9,000 scoláire ( idir dara agus tríú leibhéal) chun naGaeltachta i gCúige Uladh achan bhliain agus tagann céatadán ard ó na SéChondae. Leis an chiorrú seo agus an ráta íseal steirling i gcoinne an eurobeidh sé deacair go maith ar lucht eagraithe na gcoláistí briseadh cothromagus ar thuismitheoirí táillí níos airde a dhíol dá bpáistí.

* Tá an cinneadh seo an deontas a scor ag teacht salach ar pholasaíGaeilge an Rialtais agus ar pholasaí na Roinne Oideachais agus Eolaíochtaach go háirithe. Sa bhliain 2012 beidh níos mó marcanna ag dul do labhairtna teanga sna scrúduithe stáit agus aithnítear le fada agus go forleathantréimhse sna coláistí samhraidh ar an deis is fearr dá bhfuil ag scoláirícur lena gcuid scileanna cumarsáide agus le cealú an deontais seo beidh séiontach deacair cúrsaí sa Ghaeltacht a reáchtáil go heacnamúil.

* Chuaigh na céadta míle scoláire chun na Gaeltachta ó thosaigh nacolásití samhraidh go luath sa chéad seo chuaigh thart agus tá dualgasorainn anois déanamh cinnte go mbeidh an deis seo ag na glúnta atá leteacht.

* Ba chóir an cinneadh tubaisteach deireadh a chur leis an deontasCaipitíochta do na colásití samhraidh a aisiompú anois sula mbeidh an dochardéanta. http://www.gael-linn.net/